Warszawscy specjaliści z WUM uratowali 18-latka z ekstremalnie ciężkim zespołem wątrobowo-płucnym. Po 48 dniach na ECMO i przeszczepieniu wątroby pacjent wraca do szkoły. Przypadek potwierdza możliwości polskiej transplantologii na najwyższym, światowym poziomie.
Lekarze Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego uratowali życie 18-letniego pacjenta z ekstremalnie ciężkim zespołem wątrobowo-płucnym. Chłopak przez 48 dni wymagał ECMO, a 9 stycznia 2025 r. przeszedł przeszczepienie wątroby. Dziś czuje się dobrze i od września wraca do szkoły.
Osiemnastolatek – Danił – zmagał się ze wtórną żółciową marskością wątroby z bardzo dużym nadciśnieniem wrotnym. Przyczyną był uraz komunikacyjny z wczesnego dzieciństwa oraz późniejsze powikłania w drogach żółciowych. Najpoważniejsze zagrożenie stanowił jednak skrajny zespół wątrobowo-płucny, w którym krew omija płuca bez właściwej wymiany gazowej – pacjent oddycha, lecz organizm pozostaje niedotleniony. Jedyną szansą było przeszczepienie wątroby.
Ze względu na krytyczne niedotlenienie konieczne było zastosowanie żylno-żylnego ECMO – techniki pozaustrojowego utlenowania krwi. Wsparcie prowadzono łącznie przez 48 dni, z dziewięciodniową przerwą, w okresie przed i po transplantacji. 9 stycznia 2025 r. wykonano przeszczepienie wątroby od zmarłego dawcy w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby UCK WUM. To jeden z najdłuższych znanych przypadków stosowania VV-ECMO w bezpośrednim sąsiedztwie przeszczepienia wątroby; według dostępnych danych naukowych podobne sytuacje opisano dotąd u zaledwie siedmiu dorosłych pacjentów, z czego pięciu przeżyło.
Interdyscyplinarny zespół i kluczowe nazwiska
Zabiegi i opiekę koordynował prof. Michał Grąt – kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby UCK WUM oraz krajowy konsultant w dziedzinie transplantologii klinicznej. Wsparcie ECMO prowadził zespół kardiochirurgów pod kierownictwem prof. Mariusza Kuśmierczyka, kierownika Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii UCK WUM. Pacjent był monitorowany na Oddziale Intensywnej Terapii Chirurgicznej (OITCH) pod nadzorem dr. hab. Wojciecha Figla, z opieką kardiologiczną I Kliniki Kardiologii prof. Marcina Grabowskiego, a następnie leczony w Klinice Hepatologii prof. Joanny Raszei-Wyszomirskiej. Za całość opieki i koordynację procesów w UCK WUM odpowiadała p.o. dyrektora Marzena Kowalczyk.
20 sierpnia 2025 r. WUM zorganizował konferencję prasową z udziałem pacjenta. Prof. Grąt tłumaczył mechanizm schorzenia i nieprzewidywalny czas odwracania zespołu wątrobowo-płucnego po przeszczepie: „Wiemy, że przeszczepienie wątroby odwróci zespół wątrobowo-płucny, ale nie wiemy kiedy”. Prof. Kuśmierczyk podkreślił: „Największą naszą radością jest to, że widzimy pacjenta w bardzo dobrej formie”. Dr hab. Figiel wskazał z kolei na niezwykle trudny przebieg intensywnej terapii, przy braku powikłań neurologicznych. Jak podano, od 1 września chłopak wznawia naukę.
Znaczenie przypadku dla polskiej transplantologii
Przypadek pokazuje realne możliwości medycyny XXI wieku w Polsce – zarówno organizacyjne, jak i technologiczne. WUM przypomniał jednocześnie o innowacyjnych procedurach wykonywanych w ośrodku, w tym m.in. przeszczepieniach podzielonej wątroby, przeszczepieniach wspomagających oraz zabiegach wielonarządowych. Podczas konferencji przedstawicielka Ministerstwa Zdrowia omówiła działania wspierające rozwój transplantologii: finansowanie sprzętu dla AIT, budowę szpitalnego systemu jakości dawstwa oraz rozszerzanie sieci koordynatorów.
Czym jest zespół wątrobowo-płucny i ECMO – w skrócie
Zespół wątrobowo-płucny to powikłanie zaawansowanych chorób wątroby prowadzące do poszerzenia naczyń w płucach i przecieków, które zmniejszają efektywność wymiany gazowej. VV-ECMO (żylno-żylne) zastępuje funkcję płuc – krew pacjenta jest pozaustrojowo natleniana i zwracana do układu żylnego – co pozwala bezpiecznie przeprowadzić chorego przez najbardziej krytyczny okres okołooperacyjny. W opisywanym przypadku tak długa i skuteczna terapia, zakończona przeszczepieniem wątroby i powrotem do sprawności, stawia warszawski ośrodek w gronie światowych liderów postępowania w skrajnie trudnych sytuacjach klinicznych.
Aktualny stan pacjenta
W chwili konferencji pacjent był w dobrej formie, bez deficytów neurologicznych, przygotowany do powrotu do nauki. WUM określił ten finał jako sukces na skalę światową, osiągnięty dzięki ścisłej współpracy transplantologów, kardiochirurgów, kardiologów, hepatologów, anestezjologów, chirurgów naczyniowych, endoskopistów, radiologów i zespołów pielęgniarskich.
