W niedzielę 18 maja 2025 r. minie dokładnie osiemdziesiąt jeden lat od chwili, gdy biało-czerwona chorągiew 2. Korpusu Polskiego zatrzepotała na ruinach klasztoru benedyktynów na Monte Cassino.
Z tej okazji w stolicy zaplanowano apel pamięci i złożenie wieńców przy warszawskim pomniku 2. Korpusu Polskiego, a kilka godzin później — bezpośrednią transmisję z Mszy św. na Polskim Cmentarzu Wojennym we Włoszech.
Program obchodów 18 maja 2025 w Warszawie
- 11:30 – zbiórka pocztów sztandarowych na skwerze u zbiegu ul. Żwirki i Wigury oraz ul. Racławickiej (Ochota). Dojazd tramwajami 7, 9, 15 lub autobusami 128, 175, 188.
- 12:00 – apel pamięci i złożenie wieńców pod Pomnikiem 2. Korpusu Polskiego. W ceremonii wezmą udział weterani, przedstawiciele władz państwowych, wojska, harcerze oraz młodzież szkolna.
- ok. 12:35 – krótki koncert Orkiestry Reprezentacyjnej WP z obowiązkowym wykonaniem „Czerwonych Maków”.
- 16:00 – Msza św. na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino (Włochy) z odczytaniem Apelu Poległych i ceremonią złożenia kwiatów; wydarzenie będzie transmitowane online na kanale YouTube MON oraz na profilach UdSKiOR i Ambasady RP w Rzymie.
Dlaczego właśnie ten pomnik i ta lokalizacja?
Warszawski Pomnik 2. Korpusu Polskiego stanął w 1999 r. z inicjatywy weteranów spod Monte Cassino. Monument autorstwa Kazimierza Gustawa Zemły (rzeźba) i Wojciecha Zabłockiego (architektura) mierzy 12 m i przedstawia uskrzydloną Nike wynurzającą się z rozbitej kolumny — artystyczną metaforę zwycięstwa wyrwanego z „morza ognia”. W cokole umieszczono urnę z prochami poległych żołnierzy oraz Krzyż Monte Cassino. Pomnik stoi na Ochocie, przy jednej z głównych arterii prowadzących na Lotnisko Chopina, dzięki czemu apel pamięci zyskuje godną, a zarazem dobrze dostępną oprawę.
Monte Cassino — bitwa, która otworzyła Aliantom drogę na Rzym
W ramach czwartej ofensywy alianckiej na Linię Gustawa (11–18 maja 1944 r.) polski 2. Korpus Polski gen. Władysława Andersa przejął główny ciężar szturmu na okupowane przez Wehrmacht wzgórze. Zwycięstwo, okupione 923 zabitymi i 2931 rannymi, przełamało niemiecką obronę Apeninów i pozwoliło wojskom sprzymierzonym wkroczyć do Rzymu na początku czerwca 1944. Na polskim cmentarzu pod klasztorem spoczywa dziś 1072 żołnierzy, w tym symbolicznie — gen. Anders.
Jak wziąć udział w warszawskim apelu pamięci?
Dojazd komunikacją miejską: tramwaje 7, 9, 15 (przystanek „Racławicka”) oraz autobusy 128, 175, 188 (przystanek „Pomnik Lotnika”). Rowerzyści mogą skorzystać z dróg rowerowych wzdłuż ul. Żwirki i Wigury; stojaki Veturilo znajdują się przy skrzyżowaniu z ul. Koszykową.
Kierowcy: liczba miejsc parkingowych jest ograniczona; zalecamy skorzystać z P+R „Okęcie” lub „Aleja Krakowska” i podjechać transportem publicznym.
Przebieg uroczystości: zgodnie z protokołem Dowództwa Garnizonu Warszawa ceremonia potrwa ok. 35 min, po czym organizatorzy zapraszają na gorącą herbatę i wojskową grochówkę wydawaną przez WCR Warszawa-Ochota. Osoby z niepełnosprawnością będą miały wyznaczoną strefę z asystą żołnierzy.
Gdzie obejrzeć transmisję z Monte Cassino?
Ministerstwo Obrony Narodowej oraz UdSKiOR zapowiedziały pełną relację na żywo z cmentarza we Włoszech (początek 15:50 CEST). Stream będzie dostępny na:
- kanale YouTube MON (sekcja „wydarzenia live”);
- facebookowym profilu UdSKiOR;
- stronie gov.pl/MonteCassino z tłumaczeniem na język migowy.
Ci, którzy chcą śledzić uroczystość w plenerze, mogą dołączyć do pokazu na telebimie w Klubie Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki w Zegrzu lub w Muzeum Wojska Polskiego (wejście od Al. Jerozolimskich, wstęp wolny).
Bezpieczeństwo i organizacja ruchu
W godzinach 11:00-13:00 zamknięty będzie jeden pas ul. Żwirki i Wigury (kierunek centrum) na odcinku od ul. Banacha do ul. Racławickiej; autobusy 128 i 175 pojadą objazdem ul. Wawelską. Planowane są krótkotrwałe wygrodzenia podczas odgrywania hymnu i salwy honorowej. Zalecany przyjazd min. 30 min wcześniej.
Podsumowanie
Obchody 81. rocznicy polskiego zwycięstwa na Monte Cassino to nie tylko patriotyczny obowiązek, ale i żywa lekcja historii. W południe warszawiacy oddadzą hołd bohaterom przy pomniku na Ochocie, a o 16:00 — razem z rodzinami poległych i weteranami — przeniosą się symbolicznie na stok włoskiego wzgórza, skąd popłyną słowa modlitwy i salwa honorowa.
