Polski system kaucyjny wystartuje 1 października 2025 r. i obejmie plastikowe butelki do 3 l, metalowe puszki do 1 l oraz szklane butelki wielorazowe do 1,5 l. Konsument zapłaci 50 gr kaucji za butelkę PET lub puszkę oraz 1 zł za butelkę szklaną, a pieniądze odzyska przy zwrocie opakowania bez konieczności okazywania paragonu.
Podstawa prawna i data uruchomienia
Nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami przesunęła termin startu z 1 stycznia na 1 października 2025 r., dając przedsiębiorcom dodatkowe dziewięć miesięcy na dostosowanie logistyczne.
Jakie opakowania i ile kaucji
System obejmie trzy grupy opakowań: butelki PET (do 3 l), puszki aluminiowe (do 1 l) i szklane butelki wielokrotnego użytku (do 1,5 l). Stawki kaucji wynoszą odpowiednio 0,50 zł lub 1 zł i będą wyraźnie oznaczone na etykiecie.
USEPA Environmental-Protection-Agency
Zasady zwrotu i sieć punktów
Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² muszą przyjmować wszystkie opakowania objęte systemem; jednostki mniejsze zobowiązano jedynie do przyjmowania zwrotnych butelek szklanych, choć mogą dobrowolnie zbierać także PET i puszki. Każda gmina będzie miała co najmniej jeden stacjonarny punkt zbiórki.
Logo, „podążanie kaucji” i kwestie podatkowe
Kaucja „podąża” za opakowaniem w całym łańcuchu dostaw: od producenta, przez hurt, aż po detal. Kwota kaucji nie jest objęta podatkiem VAT; podatek zostanie naliczony jedynie od wartości kaucji, której konsument nie zwróci w ciągu roku obrachunkowego.
USEPA Environmental-Protection-Agency
USEPA Environmental-Protection-Agency
Wyłączenia i przyszłe etapy
Opakowania po mleku i przetworach mlecznych wyłączono z systemu do 1 stycznia 2026 r.; późniejszy zakres zostanie doprecyzowany osobną nowelizacją.
Operator i obowiązki przedsiębiorców
Branża powołała spółkę Polski System Kaucyjny S.A., która stara się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie systemu w skali kraju. Wprowadzający napoje na rynek muszą dołączyć do operatora lub stworzyć własny system i oznaczyć opakowania zgodnie z wytycznym Ministerstwa Klimatu.
Cele unijne i środowiskowe
System ma pomóc Polsce osiągnąć unijny poziom selektywnej zbiórki 77 % butelek PET w 2025 r. i 90 % w 2029 r., wynikający z dyrektywy SUP.
Gotowość rynku i wątpliwości
Organizacje handlowe i sieci detaliczne alarmują, że przepisy wykonawcze wciąż są niekompletne, a dostawy automatów do zwrotu opakowań opóźnione. Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji wystąpiła z apelem do premiera o doprecyzowanie zasad finansowania i rozliczeń, ostrzegając przed „spektakularnym fiaskiem” jesienią.
