Jadąc w sobotę (22.03) w okolice Szczytna, myślałem, że zastanę już pełne bocianie gniazda wzdłuż całej trasy od Ostrołęki po Olsztyn. Tymczasem w sobotę rano nie zobaczyłem żadnego, a dopiero wieczorem udało mi się dojrzeć pierwsze sztuki. Dlaczego?
Bociany opóźniają powrót do Polski: tylko 10% ptaków dotarło na czas
Tradycyjnie, 19 marca, w dzień św. Józefa, bociany białe wracają z afrykańskich zimowisk do Polski. W tym roku jednak sytuacja wygląda inaczej – do kraju dotarło mniej niż 10% tych ptaków. Główna fala migracyjna zatrzymała się w Turcji, co budzi pytania o przyczyny tego opóźnienia.
Trasa migracji i nietypowe zatrzymanie
Bociany białe unikają lotu nad otwartym morzem, korzystając ze wznoszących prądów powietrznych nad lądem. Dlatego ich trasa wiedzie przez Synaj, Izrael i Turcję, gdzie przekraczają Bosfor, by dostać się do Europy. W Turcji, będącej bramą na kontynent, ptaki mogą ocenić warunki pogodowe. W przeszłości zdarzało się, że śnieg i mróz wstrzymywały ich dalszą podróż. Obecnie, mimo braku takich warunków w Europie, bociany zatrzymały się w Turcji. Możliwe, że napotkały skraj dużego arktycznego frontu niżowego, który przyniósł chłody i przymrozki sięgające -10°C. To mogło skłonić ptaki do wstrzymania migracji.
Historia
Poprzednio, podobna sytuacja miała miejsce w 2021 roku. Wtedy temperatura spadła w sobotę (20.03) nad ranem do minus 13 stopni, a białego puchu było średnio 5 cm. Wtedy również zimne powietrze znad Arktyki wlało się do wielu europejskich krajów. Dotarło aż na dalekie południe. Bociany musiały poczekać na bardziej sprzyjające warunki do lotu, czyli ciepło.
Obserwacje i prognozy
Pojedyncze bociany pojawiły się już w Polsce, m.in. w Wielkopolsce ale także na Mazurach, jednak stanowią one mniej niż 10% populacji. Ornitolodzy przewidują opóźnienie w tegorocznych przylotach. Główna fala bocianów wciąż przebywa w Turcji, część zatrzymała się w Bułgarii, a niektóre ptaki są jeszcze w Izraelu. Przed nimi pozostaje długa droga, mogąca potrwać około dwóch tygodni. Jednak bociany potrafią przyspieszyć migrację, by jak najszybciej zająć odpowiednie gniazda.
Oczekiwanie na powrót bocianów
Bociany białe pozostaną w Polsce do końca sierpnia. Około 15 sierpnia odbywają się tzw. sejmiki bocianie na polach, po których ptaki odlatują na zimowiska. Mimo obecnych opóźnień, wkrótce możemy spodziewać się ich powrotu, co tradycyjnie zwiastuje nadejście wiosny
