Nie żyje Michał Urbaniak – wybitny polski muzyk jazzowy, kompozytor i multiinstrumentalista. Zmarł w wieku 82 lat. Informację o jego śmierci opublikowano na oficjalnym koncie artysty.
Michał Urbaniak urodził się w 1943 roku w Warszawie. Przez lata należał do grona najważniejszych polskich postaci jazzu, a jego twórczość była kojarzona z nowoczesnym brzmieniem, odwagą w poszukiwaniu nowych środków wyrazu oraz konsekwentnym łączeniem improwizacji z energią muzyki rytmicznej. Był artystą wszechstronnym – działał zarówno jako wykonawca, jak i autor, odpowiadając za kształt swoich projektów od strony kompozycji i aranżacji.
Urbaniak był kompozytorem i aranżerem autorskich przedsięwzięć, w których dbał o charakterystyczny „podpis” brzmieniowy: wyrazisty puls, gęstą pracę sekcji rytmicznej i partie prowadzone tak, by improwizacja nie była dodatkiem, ale osią konstrukcji utworu. W środowisku zwracano uwagę na jego podejście do barwy dźwięku i nowoczesnych rozwiązań – zależało mu na tym, by instrumenty brzmiały współcześnie, a forma była dynamiczna i sceniczna.
Istotnym etapem jego kariery był wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Urbaniak przeniósł się do USA w 1973 roku, co otworzyło mu drogę do dalszego rozwoju na międzynarodowej scenie. W tym okresie jego twórczość była szczególnie mocno wiązana z nowoczesnymi odmianami jazzu, w tym z nurtem fusion oraz z podejściem, w którym jazz styka się z funkiem i innymi gatunkami opartymi na rytmie.
Do najbardziej rozpoznawalnych elementów jego dorobku należały autorskie projekty, w których sam kształtował kierunek muzyczny i brzmienie zespołu. Wśród najciekawszych i najczęściej przywoływanych wskazuje się przede wszystkim:
- projekty fusion i jazz-rockowe, w których stawiał na elektryczne, dynamiczne granie i wyraźną, rytmiczną podstawę,
- autorskie składy koncertowe i studyjne, rozwijane etapami – od klasycznego jazzu po bardziej współczesne formy,
- działalność pod szyldem Urbanator, kojarzoną z nowym językiem brzmienia i otwarciem na współczesne środki produkcji oraz szerszą publiczność,
- kompozycje, które funkcjonowały szerzej niż sama scena jazzowa, z najbardziej znanym utworem „Papaya”, wielokrotnie przypominanym i rozpoznawalnym także poza środowiskiem fanów jazzu.
W dorobku artysty odnotowano również ważne wyróżnienia. Michał Urbaniak zdobył m.in. Grand Prix w Montreux jako najlepszy solista (1971). W późniejszych latach był nagradzany także w Polsce – otrzymał Złotego Fryderyka za całokształt twórczości w kategorii muzyka jazzowa (2016) oraz został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2024).
Urbaniak występował na kluczowych wydarzeniach jazzowych, które budowały jego międzynarodową rozpoznawalność. Wśród najważniejszych festiwali wymienia się festiwal w Montreux, gdzie był doceniany również jako solista, a także warszawski Jazz Jamboree, przez lata uznawany za jeden z centralnych punktów polskiego kalendarza jazzowego.
Urbaniak pozostawił po sobie dorobek, który dla wielu słuchaczy jest jednocześnie historią polskiego jazzu i przykładem konsekwencji w budowaniu własnej drogi artystycznej: od warszawskich początków, przez międzynarodowe doświadczenia, po projekty, w których autorstwo i aranżacja były równie ważne jak wykonanie.
