W służbach mundurowych trwa odbudowa kadr. Policja, PSP i Straż Graniczna zwiększają nabory, a rząd i samorząd uruchamiają wsparcie mieszkaniowe. Największe braki wciąż dotyczą stolicy i Mazowsza, ale liczba odejść spada, a chętnych do służby przybywa.

Mimo rosnącej liczby chętnych do munduru, w polskiej Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Straży Granicznej wciąż utrzymują się wakaty. Największe braki kadrowe dotyczą dużych aglomeracji – w tym Warszawy i Mazowsza – oraz odcinków zachodniej granicy. Jednocześnie rząd i samorząd wdrażają rozwiązania płacowe i mieszkaniowe mające poprawić sytuację.

Według danych formacji, na 1 sierpnia 2025 r. w Policji służyło ponad 98 005 funkcjonariuszy przy stanie etatowym 110 709. Oznacza to 12 704 wakaty, czyli 11,48 proc. etatów. Wśród garnizonów z najwyższym odsetkiem wakatów wskazano m.in. stołeczny, dolnośląski, lubuski, pomorski, łódzki i śląski. Jak podaje Komenda Główna Policji, wzrost wakatów wynika także ze zwiększenia stanu etatowego przyznanego ustawą modernizacyjną. W pierwszym półroczu 2025 r. do służby przyjęto 3 562 osoby, a odejść było 2 685 – wyraźnie mniej niż rok wcześniej. Od początku roku do 18 lipca złożono 19 901 podań o przyjęcie do Policji (wzrost o ok. 73 proc. r/r).

W Straży Granicznej na 30 czerwca 2025 r. służyło ponad 15,8 tys. funkcjonariuszy przy stanie etatowym ponad 16,7 tys. (ok. 5 proc. wakatów). Największe braki występowały w oddziałach: Nadodrzańskim (ok. 12 proc.) i Nadwiślańskim (ok. 8 proc.). Do końca czerwca przyjęto 685 nowych funkcjonariuszy, a w całym 2025 r. zaplanowano przyjęcie 1,4 tys. osób.

W Państwowej Straży Pożarnej 30 czerwca 2025 r. służyło 30 049 strażaków przy limicie 31 759 etatów; wakat wynosił 1 471 (ok. 5 proc.). W 24 jednostkach odsetek wakatów przekraczał 10 proc. (m.in. KW PSP Poznań, KP PSP Opatów, SA PSP w Poznaniu). Średnio na jedno miejsce przypadało 9,38 kandydata.

W garnizonie stołecznym skala deficytu jest największa. Komendant stołeczny Policji inspektor Dariusz Walichnowski informował w kwietniu, że w KSP jest ok. 2 600 wakatów, a w części jednostek braki sięgają 25–30 proc. etatów. Priorytetem uzupełniania są m.in. oddziały prewencji i ruch drogowy.

W Nadwiślańskim Oddziale Straży Granicznej – obejmującym m.in. Warszawę, Mazowsze i lotniska (Okęcie, Modlin) – wakat oszacowano na ok. 8 proc. To jeden z najwyższych poziomów w formacji, obok oddziału nadodrzańskiego.

Samorząd stolicy uruchomił dodatkowe wsparcie mieszkaniowe dla służb: Rada Warszawy zwiększyła pulę lokali komunalnych dostępnych dla funkcjonariuszy z 0,6 proc. do 2 proc. lokali zwalnianych rocznie. Dzielnica Wola zadeklarowała przekazanie pierwszych 30 mieszkań, a miasto analizuje kolejne zasoby (w tym budynki przejęte przez m.st. Warszawa). Rozwiązanie to – jak podaje ratusz i służby – ma odciążyć koszty wynajmu w stolicy i ułatwić rekrutację.

Płace i benefity – konkretne kwoty

Policja. Oficjalny portal rekrutacyjny podaje, że w 2025 r. uposażenie netto (na rękę) wynosi orientacyjnie:
– kursant <26 lat: ok. 5 738–6 366 zł; ≥26 lat: ok. 5 311–5 857 zł,
– policjant po szkole <26 lat: ok. 6 162–7 246 zł; ≥26 lat: ok. 5 679–6 621 zł.
Do tego dochodzą dodatki i świadczenia: m.in. wysługa, „trzynastka”, mundurówka (w 2025 r. 1 638,90 zł), dopłata do wypoczynku, zwrot kosztów dojazdów, mieszkanie służbowe/równoważniki.

Straż Graniczna. Według informacji formacji: kursant do 26. roku życia (służba przygotowawcza) – ok. 5 800 zł netto; funkcjonariusz po szkoleniu >26 lat – prawie 5 900 zł netto; funkcjonariusz w służbie stałej na najniższym stanowisku >26 lat – ok. 6 200 zł netto. Przysługują też dodatki, w tym zwrot kosztów dojazdu.

Państwowa Straż Pożarna. Dane o uposażeniach PSP są zróżnicowane w zależności od stanowiska i dodatków. Jak podaje branżowy serwis, strażak stażysta to ok. 5 656,68 zł brutto + dodatki (m.in. średnio 416,67 zł motywacyjnego i 544 zł „wprowadzającego” dla nowo przyjętych). Z kolei zestawienia rynkowe i prasowe szacują medianę uposażenia strażaka na ok. 5 920 zł brutto (ok. 4 366 zł netto), a średnie – po doliczeniu stałych dodatków i „trzynastki” – na ok. 7 264 zł brutto (ok. 5 282 zł netto). W 2024 r. w PSP zrealizowano wzrosty oparte na 20-proc. podniesieniu kwoty bazowej, a w 2025 r. indeksację o 5 proc.

Mniej odejść, więcej naborów. W pierwszym półroczu 2025 r. Policja odnotowała wyraźny spadek odejść (2 685 vs 4 905 rok wcześniej) i wzrost przyjęć (3 562 osoby). Dane z wczesnej wiosny wskazywały, że w styczniu–lutym odejść było ponad dwa razy mniej niż rok wcześniej. Na 2025 r. wyznaczono dziewięć terminów przyjęć, z minimalnym planem 6 500 nowych funkcjonariuszy.

Uproszczona rekrutacja. 15 marca weszły w życie nowe zasady postępowania kwalifikacyjnego do Policji (m.in. zmiany kolejności etapów, okresy karencji, nowy test sprawności). Uruchomiono też możliwość składania dokumentów online. W SG od 22 stycznia 2025 r. obowiązują zaktualizowane procedury kwalifikacyjne.

Wsparcie mieszkaniowe. Rada Ministrów przyjęła projekt świadczeń mieszkaniowych dla służb, przewidujący nieopodatkowane 900–1 800 zł miesięcznie, z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. Projekt trafił do Sejmu; resort zapowiada rozpoczęcie wypłat jesienią. Wysokość świadczenia ma wynikać z iloczynu stawki 300 zł i mnożnika lokalizacyjnego zależnego od miejsca zamieszkania funkcjonariusza. Równolegle rząd zapowiedział doprecyzowanie zasad zwrotu kosztów dojazdu. W Warszawie – niezależnie od rządowej „mieszkaniówki” – zwiększono pulę lokali komunalnych dla mundurowych (z 0,6 do 2 proc.).

Wymagania i ścieżki naboru – najważniejsze informacje

Policja. Wymagane są m.in.: obywatelstwo polskie, niekaralność, pełnia praw publicznych, co najmniej wykształcenie średnie/średnie branżowe, zdolność fizyczna i psychiczna do służby. Procedura obejmuje m.in. weryfikację dokumentów (obecnie także online), test wiedzy i sprawności, badania psychologiczne i lekarskie, rozmowę kwalifikacyjną oraz postępowanie sprawdzające.

Państwowa Straż Pożarna. Kandydat musi być niekarany, mieć min. wykształcenie średnie, pełnię praw publicznych i zdolność do służby; konieczny jest test sprawności zgodny z rozporządzeniem. Rekrutacja jest otwarta i konkurencyjna; nabór ogłaszają właściwe komendy.

Straż Graniczna. Wymagane są: wyłącznie obywatelstwo polskie, niekaralność, pełnia praw publicznych, min. wykształcenie średnie/średnie branżowe, zdolność fizyczna i psychiczna, rękojmia zachowania tajemnicy. Po 22 stycznia 2025 r. obowiązują zaktualizowane etapy postępowania kwalifikacyjnego.

W ujęciu ogólnopolskim wakaty w służbach utrzymują się na poziomie ok. 5 proc. w PSP i SG oraz ok. 11–12 proc. w Policji (przy powiększonym stanie etatowym). W Warszawie i na Mazowszu braki są szczególnie dotkliwe w Policji (ok. 2,6 tys. wolnych etatów w KSP) i w Nadwiślańskim OSG (ok. 8 proc.). Jednocześnie widoczny jest spadek liczby odejść ze służby i wzrost liczby kandydatów. Wdrażane są instrumenty płacowe i mieszkaniowe: rządowy dodatek 900–1 800 zł oraz samorządowe mieszkania komunalne, a w Policji – uproszczenie i digitalizacja naboru. To działania, które – według deklaracji formacji i resortu – mają stopniowo ograniczać deficyt kadrowy w najbardziej newralgicznych miejscach służby.