Po rezygnacji Szymona Hołowni z funkcji marszałka Sejmu – zgodnie z umową koalicyjną zawartą po wyborach parlamentarnych w 2023 roku – obowiązki szefa izby przejmuje współprzewodniczący Nowej Lewicy Włodzimierz Czarzasty, dotychczasowy wicemarszałek Sejmu. Jego formalny wybór na marszałka Sejmu został przeprowadzony podczas listopadowego posiedzenia Sejmu X kadencji, rozpoczynającego się 18 listopada.
Rotacja na fotelu marszałka Sejmu
Zmiana na stanowisku marszałka Sejmu wynika z zapisów umowy koalicyjnej, w której uzgodniono, że w pierwszej połowie kadencji funkcję tę pełni Szymon Hołownia z Polski 2050, a w drugiej połowie – Włodzimierz Czarzasty z Nowej Lewicy.
Hołownia zapowiedział rezygnację już na początku października, wskazując, że dokument złożył 13 listopada, a wybór jego następcy został przeprowadzony w trakcie posiedzenia Sejmu zaplanowanego na 18 listopada.
Kandydatura lidera Nowej Lewicy jest wspólną propozycją ugrupowań tworzących koalicję rządzącą – Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi (Polska 2050 i PSL) oraz Nowej Lewicy. Jednocześnie część polityków sygnalizowała w ostatnich tygodniach zastrzeżenia wobec tej zmiany, jednak liderzy koalicji – jak relacjonują posłowie „umów trzeba dotrzymywać” i deklarowali poparcie dla rotacji na stanowisku marszałka.
Kim jest Włodzimierz Czarzasty
Włodzimierz Czarzasty urodził się 3 maja 1960 roku w Warszawie. Jest absolwentem stosunków międzynarodowych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w 1988 roku.
Jeszcze w czasach studenckich był aktywny w środowisku akademickim – pełnił funkcje przewodniczącego Rady Uczelnianej Zrzeszenia Studentów Polskich na Uniwersytecie Warszawskim, a później wiceprzewodniczącego struktur ZSP w Warszawie i w skali kraju.
W latach 1983–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a po przemianach ustrojowych związał się z Sojuszem Lewicy Demokratycznej. Z czasem stał się jedną z kluczowych postaci tej formacji, m.in. poprzez działalność w środowisku Stowarzyszenia Ordynacka, skupiającego dawnych działaczy lewicowych.
Od biznesu do kierownictwa lewicy
Po studiach Czarzasty pracował również w mediach i biznesie wydawniczym – był współwłaścicielem wydawnictwa Wilga, gdzie odpowiadał m.in. za restrukturyzację i oddłużenie spółki.
Na ogólnopolską scenę polityczną trafił ponownie jako jeden z najważniejszych działaczy SLD. W 2016 roku objął funkcję przewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, przejmując stery po okresie spadku notowań partii.
Kluczowym momentem w jego karierze było doprowadzenie do przekształcenia SLD w Nową Lewicę, do której dołączyli również działacze rozwiązanej Wiosny Roberta Biedronia. Proces ten zakończył się w 2021 roku, a Czarzasty został jednym z dwóch współprzewodniczących ugrupowania – obok Biedronia.
Część mediów określa Czarzastego, Biedronia i lidera Partii Razem Adriana Zandberga jako „trzech tenorów” współczesnej lewicy, którzy po wyborach z 2023 roku doprowadzili do powrotu tej strony sceny politycznej do współrządzenia krajem.
Doświadczenie sejmowe
Włodzimierz Czarzasty po raz pierwszy uzyskał mandat posła w wyborach do Sejmu IX kadencji, startując z okręgu sosnowieckiego. W listopadzie 2019 roku został wybrany wicemarszałkiem Sejmu IX kadencji, a po wyborach w 2023 roku ponownie objął tę funkcję w Sejmie X kadencji.
Jako wicemarszałek wielokrotnie prowadził obrady izby, zastępując marszałka Hołownię. W tej roli odpowiadał m.in. za utrzymanie porządku na sali plenarnej, udzielanie głosu posłom i czuwanie nad przebiegiem głosowań, co jest uznawane za istotny element przygotowania do przejęcia pełnych obowiązków marszałka.
Zadania marszałka Sejmu
Marszałek Sejmu jest drugą osobą w konstytucyjnym porządku państwa – stoi na czele izby niższej parlamentu, przewodniczy jej obradom, reprezentuje Sejm na zewnątrz, a w razie opróżnienia urzędu prezydenta przejmuje czasowo jego obowiązki.
Do zadań marszałka należy również zwoływanie posiedzeń Sejmu, kierowanie pracami Prezydium i Konwentu Seniorów, wyznaczanie porządku obrad oraz podejmowanie decyzji proceduralnych w trakcie posiedzeń. W praktyce oznacza to istotny wpływ na tempo prac legislacyjnych i sposób prowadzenia debaty parlamentarnej.
W przypadku Włodzimierza Czarzastego funkcja marszałka będzie jednocześnie kontynuacją dotychczasowej roli w kierownictwie Nowej Lewicy i w obozie rządzącym – lewica, wchodząc w skład koalicji, objęła już wcześniej m.in. stanowisko wicepremiera i kilka resortów.
Polityczne tło zmiany
Zmiana na stanowisku marszałka Sejmu następuje w połowie kadencji i ma charakter rotacyjny – jest wynikiem uzgodnień między partnerami koalicyjnymi po wyborach parlamentarnych z 2023 roku.
Obecnie, jako jeden z architektów powrotu lewicy do współrządzenia i współautor umowy koalicyjnej, Włodzimierz Czarzasty staje przed zadaniem kierowania pracami Sejmu w warunkach wielopartyjnej większości i wyraźnej polaryzacji sceny politycznej. Kierowana przez niego formacja deklaruje, że priorytetem pozostaje stabilność koalicji oraz realizacja zapisanych w niej postulatów programowych.
