Od 1 września 2025 r. w polskich szkołach zacznie obowiązywać największy od lat pakiet zmian programowych i organizacyjnych. Reforma „Kompas Jutra” wprowadza nowe przedmioty, zmieniony kalendarz roku szkolnego, ogranicza liczbę godzin religii, a do tego modyfikuje system oceniania i zajęć sportowych. Sprawdzamy, co dokładnie czeka uczniów, rodziców i nauczycieli w roku szkolnym 2025/2026.
Religia i etyka tylko raz w tygodniu
Zgodnie z rozporządzeniem MEN od września każda z tych lekcji będzie prowadzona w wymiarze jednej godziny tygodniowo i – co do zasady – wyłącznie jako pierwsza lub ostatnia w planie dnia. Wyjątek stanowią klasy, w których na zajęcia uczestniczą wszyscy uczniowie; tam szkoła może zachować dotychczasowy układ. W klasach I–III podstawówki, przy grupie mniejszej niż siedmioro uczniów, dopuszczono łączenie oddziałów.
Dwa nowe przedmioty: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna
- Edukacja obywatelska trafia do liceów, techników i szkół branżowych. Uczniowie poznają mechanizmy demokracji, ideę wspólnoty oraz znaczenie empatii i solidarności.
- Edukacja zdrowotna zastępuje „wychowanie do życia w rodzinie”. W klasach IV–VIII oraz szkołach ponadpodstawowych będzie prowadzona raz w tygodniu, obejmując zdrowie fizyczne, psychiczne, seksualne, profilaktykę uzależnień, zasady zdrowego odżywiania i funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Z przedmiotu można zrezygnować na wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia.
Nowy WF i większa elastyczność dla klas sportowych
Zmodyfikowana podstawa programowa wychowania fizycznego kładzie nacisk na kompetencje ruchowe i zdrowy styl życia. W klasach I–III wprowadzony zostaje coroczny test sprawności. W klasach VII–VIII pojawia się fakultatywny moduł z elementami rekrutacyjnych testów służb mundurowych. Szkoły będą mogły tworzyć klasy sportowe już od 14 uczniów (dotąd 20), a nauczyciele WF zyskają prawo do opiniowania zdolności uczniów do kontynuowania treningu.
Ocena funkcjonalna dla uczniów ze specjalnymi potrzebami
Nowy sposób oceniania obejmie dzieci z autyzmem, zaburzeniami sensorycznymi i niepełnosprawnościami intelektualnymi. Ocenie podlega nie tylko wiedza, lecz także samodzielność i umiejętności społeczne, a opis przygotowuje nauczyciel z psychologiem i rodzicami na podstawie diagnozy kontekstowej.
„Godziny czarnnkowe” odchodzą do historii
Zniesione zostają obowiązkowe, niezliczane do pensum godziny dostępności nauczycieli dla uczniów i rodziców. Rozwiązanie wprowadzone w 2022 r. okazało się mało efektywne, a jego likwidację postulowało środowisko pedagogiczne.
Krótsza lista lektur i nowa matura z „Biznesu i zarządzania”
Centralna Komisja Egzaminacyjna ograniczyła liczbę lektur obowiązkowych – z 53 do 28 tytułów, a liczbę pytań jawnych na ustny egzamin z 112 do 68. Dla obecnych pierwszoklasistów szkół średnich istotne będzie też to, że od 2027 r. będą mogli zdawać maturę z przedmiotu „Biznes i zarządzanie”.
Nowy kalendarz roku szkolnego i ferie w trzech terminach
Rok szkolny potrwa od 1 września 2025 r. do 26 czerwca 2026 r. Zimowe ferie zostają skrócone do trzech terminów. Mazowieckie – wraz z pomorskim, warmińsko-mazurskim, podlaskim i świętokrzyskim – odpoczywa w pierwszym oknie: 19 stycznia – 1 lutego. Zimowa przerwa świąteczna przypadnie na 22–31 grudnia, a wiosenna (Wielkanoc) na 2–7 kwietnia.
Więcej specjalistów w szkołach niepublicznych
Niepubliczne placówki zyskają możliwość zatrudniania psychologów, pedagogów i logopedów nawet do 9 godzin tygodniowo na umowach cywilnoprawnych – dotąd limit wynosił cztery godziny.
Co dalej?
„Kompas Jutra” przewiduje kolejne etapy: od 2026 r. nowe podstawy programowe w przedszkolach i młodszych klasach podstawówki, a od 2027 r. – w pierwszych klasach szkół ponadpodstawowych. Pierwsze egzaminy w pełni według nowych zasad planowane są na 2031 r. (ósmoklasisty) i 2032 r. (matura w technikach).
