Komisja Europejska ogłosiła 11 listopada 2025 r., że sześć państw UE – w tym Polska – będzie mogło wystąpić o pełne lub częściowe zwolnienie z relokacji migrantów na nadchodzący rok w ramach paktu azylowo-migracyjnego. Równocześnie KE wskazała cztery kraje pierwszej linii – Grecję, Cypr, Hiszpanię i Włochy – jako uprawnione do wsparcia z unijnej puli solidarności.
Co zdecydowała KE
Komisja poinformowała, że Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia i Polska – ze względu na „poważną presję migracyjną” – mogą zwrócić się do Rady UE o zwolnienie z obowiązku przyjmowania relokowanych osób w 2026 r. Decyzję – w formie aktu wykonawczego – podejmą państwa członkowskie większością głosów.
Co to oznacza dla Polski
Zgodnie z komunikatami, Polska – jako kraj doświadczający presji migracyjnej, w tym wynikającej z przyjęcia dużej liczby uchodźców z Ukrainy – będzie mogła ubiegać się o zwolnienie z relokacji, a w konsekwencji także z powiązanej kontrybucji finansowej przewidzianej w mechanizmie solidarności. KE uznaje przyjęcie uchodźców wojennych za jedno z kryteriów presji migracyjnej.
Kto skorzysta z puli solidarności
KE zapowiedziała, że Grecja, Cypr, Hiszpania i Włochy – jako państwa szczególnie obciążone przepływami – zostaną objęte wsparciem z rocznej puli solidarności po wejściu paktu w życie w połowie 2026 r. Wsparcie ma równoważyć presję migracyjną na granicach zewnętrznych.
Co dalej w procedurze
Komisja przedstawiła założenia pierwszego Rocznego Sprawozdania w sprawie Azylu i Migracji oraz projekt decyzji wykonawczej ustanawiającej „pulę solidarności”. Teraz Rada UE musi przyjąć decyzję, po czym państwa członkowskie przystąpią do wdrażania mechanizmu. Pakt zacznie być stosowany w połowie 2026 r.
Jak działa mechanizm solidarności w pakcie
Nowe przepisy przewidują stałe ramy solidarności: państwa mogą wypełniać udział poprzez relokacje, wkłady finansowe lub wsparcie operacyjne. W przyjętym modelu celem jest relokacja co najmniej 30 tys. osób rocznie na poziomie UE, przy alternatywnej wpłacie ryczałtowej za każdą nieprzyjętą osobę. Szczegółowe rozwiązania wynikają z Rozporządzenia o zarządzaniu azylem i migracją oraz dokumentów wdrożeniowych KE.
Dodatkowe działania KE
Komisja zapowiedziała uruchomienie przetargu o wartości 250 mln euro na technologie dronowe i antydronowe do wzmocnienia ochrony granic zewnętrznych UE.
Kluczowe daty i kroki
– 10 kwietnia 2024 r. – Parlament Europejski przyjął pakiet reform, w tym stały mechanizm solidarności.
– 11 listopada 2025 r. – KE wskazała państwa uprawnione do zwolnień oraz kraje pierwszej linii dla puli solidarności; dokument trafi do Rady UE.
– połowa 2026 r. – planowany start stosowania paktu i operacyjnego uruchomienia puli solidarności.
