Zapraszamy do zapoznania się z oświadczeniem Prokuratury Generalnej Litwy w sprawie podpalenia centrum handlowego IKEA w Wilnie.
Prokuratura Generalna Litwy przekazała do sądu akt oskarżenia przeciwko osobie oskarżonej o podpalenie centrum handlowego „Ikea” w Wilnie 9 maja 2024 roku. W toku śledztwa, dzięki współpracy prokuratorów Prokuratury Generalnej, Litewskiego Biura Policji Kryminalnej, Departamentu Bezpieczeństwa Państwowego oraz funkcjonariuszy z państw zagranicznych, zebrano informacje pozwalające szczegółowo odtworzyć przebieg planowania zamachów terrorystycznych w kilku krajach, okoliczności podpalenia centrum handlowego w Wilnie oraz osoby w to zaangażowane.
Zebrane dowody pozwalają przypuszczać, że wspomniane przestępstwa, działając w interesie struktur wojskowych i służb bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, w ramach wcześniej utworzonej zorganizowanej grupy terrorystycznej mającej na celu popełnienie przestępstw terrorystycznych na Litwie i Łotwie, wraz z innymi osobami, wobec których śledztwo jest prowadzone oddzielnie, popełnił obywatel obcego państwa, który wówczas był niepełnoletni.
Podejrzewa się, że oskarżony, który systematycznie zdobywał specjalistyczną wiedzę i umiejętności niezbędne do popełniania przestępstw terrorystycznych, wiosną 2024 roku przybył do Polski. Podczas tajnego spotkania w Warszawie on i inna osoba zobowiązali się za wynagrodzenie w wysokości 10 000 euro podpalić i wysadzić centra handlowe znajdujące się na Litwie i Łotwie. Celem tych aktów terrorystycznych było silne zastraszenie społeczeństw obu krajów, bezprawne zmuszenie Republiki Litewskiej, Unii Europejskiej i innych państw do ograniczenia lub zaprzestania udzielania pomocy Republice Ukrainy, a także destabilizacja najważniejszych struktur politycznych, gospodarczych i społecznych państwa.
Zebrane dane pozwalają podejrzewać, że planując i przygotowując się do przeprowadzenia aktów terrorystycznych, oskarżony wielokrotnie odwiedzał Polskę i Litwę, zbierał i przekazywał innym członkom grupy za pośrednictwem zaszyfrowanych kanałów komunikacyjnych informacje istotne dla planowania aktów terrorystycznych, rozliczał się za wykonane zadania, analizował i na miejscu wielokrotnie sprawdzał możliwości przeprowadzenia aktu terrorystycznego oraz drogi ewakuacji, celowo zmieniał miejsca zamieszkania, środki transportu, stosował wysoce konspiracyjne metody przekazywania, nabywania, przechowywania i pozbywania się materiałów przeznaczonych do aktów terrorystycznych, innych narzędzi i środków przestępstwa, korzystał z kryjówek zlokalizowanych w miejscach publicznych.
Podejrzewa się, że oskarżony, realizując starannie planowany przez kilka miesięcy akt terrorystyczny, wieczorem 8 maja przybył do centrum handlowego „Ikea” i w jednym z działów ukrył urządzenie zapalające z mechanizmem czasowym, które zostało aktywowane 9 maja około godziny 4 rano. Po sfilmowaniu wywołanego pożaru i przesłaniu nagrania wideo, oskarżony wraz z inną osobą, kontynuując wykonywanie poleceń, natychmiast pozbył się pozostałych elektrycznych zapalników, odzieży noszonej w miejscu przestępstwa, innych drobnych przedmiotów i tej samej nocy wyjechał przygotowanym wcześniej samochodem do Warszawy, gdzie jako wynagrodzenie za wykonane zadanie otrzymał samochód „BMW 530”.
13 maja, kontynuując wykonywanie poleceń wspólników, oskarżony wrócił na Litwę i po zabraniu z kryjówki środków przeznaczonych do przeprowadzenia kolejnego aktu terrorystycznego, tego samego dnia autobusem udał się do Rygi. Jednak ani stolicy Łotwy, ani planowanych celów przestępczych oskarżony nie osiągnął – podczas pomyślnie przeprowadzonej operacji w pobliżu Poniewieża został zatrzymany przez funkcjonariuszy Litewskiego Biura Policji Kryminalnej oraz jednostki operacji antyterrorystycznych „Aras” litewskiej policji. Podczas zatrzymania znaleziono również środki przeznaczone do przeprowadzenia planowanego aktu terrorystycznego w Rydze.
W toku śledztwa zebrano bardzo szczegółowe dane dotyczące kanałów komunikacyjnych używanych przez tę zorganizowaną grupę terrorystyczną, środków komunikacji szyfrowanej, etapów przygotowań do ataków terrorystycznych, działań oskarżonego i innych osób, wielopoziomowych schematów finansowania i zaopatrzenia w środki przestępstwa, używanych środków transportu, miejsc zamieszkania oskarżonego i innych osób na Litwie i w Polsce, kryjówek używanych do przekazywania środków przeznaczonych do działań przestępczych oraz innych danych. Ustalono, że za pośrednictwem tajnych pośredników oskarżony i inni członkowie zorganizowanej grupy terrorystycznej otrzymywali szczegółowe instrukcje oraz specjalistyczną wiedzę niezbędną do planowania i przeprowadzania ataków, finansowanie na środki transportu, podróże, utrzymanie, zakwaterowanie, środki i usługi komunikacyjne oraz inne potrzeby.
W akcie oskarżenia stwierdzono, że oskarżony dążył do planowania i popełnienia przestępstw terrorystycznych, uczestniczenia w popełnianiu przestępstwa terrorystycznego, przygotowywał się do podpalenia, podpalił oraz przygotowywał się do wysadzenia mienia przedsiębiorstw, co spowodowało i mogło spowodować poważne konsekwencje oraz, w celach terrorystycznych, naraziło życie i zdrowie wielu osób i jest oskarżony o popełnienie czynów przestępczych przewidzianych w artykule 25, części 3, artykule 250, części 2, artykule 250-5, części 1, artykule 250-6, części 1, artykule 25, części 3, artykule 253, części 1 Kodeksu karnego Republiki Litewskiej. Obecnie wobec oskarżonego zastosowano najsurowszy środek zapobiegawczy – areszt.
Oryginał oświadczenia w języku litewskim możecie przeczytać TUTAJ.
W sprawie wypowiedział się także premier RP Donald Tusk w mediach społecznościowych.
